Cartridge należy włożyć do gniazda EXPANSION PORT znajdującego się na tylnej ściance obudowy naklejką do góry, oraz podłączyć przewód do gniazda SERIAL w komputerze lub do stacji dysków dla SD-BOX'a, gdy używasz SD-BOX MINI połaczyć kablem sygnałowym dodatkowe urządzenia w postaci stacji dysków lub drukarki z gniazdem SERIAL. Opisywane czynności należy wykonywać przy wyłączonym zasilaniu (przełącznik ustawiony w pozycji 0). Niezastosowanie się do tych zaleceń może uszkodzić urządzenie lub komputer.

Pozwala na o wiele mniej możliwości niż stacja dysków. Po jego wybraniu z prawej strony pojawi się informacja o dostępnych możliwościach oraz numer wybranego urządzenia - DEVICE - Urządzenie.

Menu magnetofonu zawiera następujące opcje:

F1 F3 F5 F6 F7 F8 ← @ F1 - LOAD - Wczytaj Ta opcja umożliwia wczytanie także zabezpieczonych gier na dowolnym KERNALu, nawet takim pozbawionym opcji wczytania w trybie normalnym. Naciśnij klawisz funkcyjny F1 i po otrzymaniu komunikatu LOADING - PRESS PLAY ON TAPE - Wczytywanie - Naciśnij klawisz PLAY - umieść kasetę z nagraniem i naciśnij klawisz PLAY w magnetofonie. Nastąpi wyszukiwanie programu o czym informują kolorowe czerwono-czarne paski. Po jego znalezieniu otrzymasz informacje o: FOUND - nazwie programu, START ADDRESS - adresie początku, END ADDRESS - adresie końca, HEADERTYPE - nagłówku. BUFFER - statusie odczytu bufora magnetofonu - OK lub LOAD ERROR - Błąd odczytu, PROTECTED - Ochrona - rodzaju znalezionego zabezpieczenia, VERIFYING - weryfikacji znalezionego pliku - YES - Tak lub NO - Nie. Nagłówek może przyjmować wartości 1 lub 2 w zależności od sposobu nagrania. Wartość 1 oznacza ładowanie programów od początku pamięci (zwykle jej początek wynosi 2049), natomiast 2 oznacza wczytanie pod określony adres wyświetlony w okienku. Błąd odczytu bufora magnetofonu oznacza jego niekompletne załadowanie. Może się to przyczynić do błędnego działania zabezpieczonych nagrań. W polu rodzaju znalezionego zabezpieczenia mogą pojawić się następujące komunikaty: NONE - Brak - plik nie posiada zabezpieczenia (kolor zielony) lub prawdopodobnie nie posiada zabezpieczenia (kolor pomarańczowy), Micruscopy 1 - 3, Tape Protector v1.5 - nagranie zabezpieczone jedną z wymienionych metod, UNKNOWN - Nieznana - nagranie jest zabezpieczone nieznana metodą. Ostatni z komunikatów nie zawsze musi oznaczać zabezpieczenie, choć powinien to sugerować ten napis, gdyż czasem może wystąpić błąd podczas odczytu bufora magnetofonu. Tylko podczas weryfikacji zostaje umieszczona informacja, czy znalezione nagranie jest dokładnie tym, które ma zostać poddane sprawdzeniu poprawności danych po nagraniu. Po wyświetleniu informacji o znalezionym pliku możesz otrzymać komunikat WARNING - INCORRECT INITIAL ADDRESS - Niewłaściwy adres poczatkowy. Dzieje się tak, gdy wynosi on mniej niż 2048 lub komunikat WARNING - FILE TOO LARGE - Plik za duży. Ten komunikat oznacza za duży rozmiar wczytanego pliku. Maksymalny rozmiar wynosi 52070 bajtów. Dodatkowo pola wskazujące adres początku lub końca będą w kolorze czerwonym. Aby wczytać nagranie naciśnij klawisz SPACE lub odczekaj około 10 sekund. Podczas wczytywania, wyszukiwania lub wyświetlenia informacji istnieje możliwość jego przerwania za pomocą klawisza RUN/STOP, co sygnalizowane jest komunikatem WARNING - LOADING ABORTED - Ostrzeżenie - Przerwano odczyt. Samo wczytywanie charakteryzuje się zmiennymi kolorowymi paskami. Po pomyślnym załadowaniu otrzymasz komunikat RUNNING - PRESS STOP ON TAPE - Uruchamianie - Nacisnij klawisz STOP - w magnetofonie. Stosowane jest to w celu dłuższej żywotności nośnika. Dłuższe pozostawienie w jednej pozycji zagiętej taśmy może w przyszłości uniemożliwić poprawny odczyt nagrania. Po wykonaniu tej czynności nastąpi próba uruchomienia wczytanych danych. Może się zdarzyć, że nagranie jest skasowane lub nienagrane w całości. Spowoduje to zatrzymanie ładowania oraz poinformowanie o błędzie odczytu - WARNING - LOAD ERROR - Ostrzeżenie - Błąd odczytu. Problem ten może wynikać z niewłaściwego ustawienia skosu głowicy (patrz klawisz F5). F3 - COPYING - Kopiowanie Umożliwia zrobienie kopii zapasowej nagrania na innej kasecie lub dyskietce. Menu umożliwia kopiowanie z kasety na dyskietkę lub kasetę z weryfikacją lub bez. Szczegółowe postępowanie zostało opisane w rozdziale 6. F5 - HEAD FIT - Ustawianie głowicy Ten program służy do poprawnego ustawienia skosu głowicy. Należy wcisnąć klawisz PLAY w magnetofonie, włożyć wkrętak w otwór umiejscowiony tuż nad klawiszami magnetofonu i tak nim kręcić aby widoczne paski były jak najcieńsze oraz równe. Falowanie pasków oznacza błędny przesuw taśmy podczas odczytu lub wcześniejszego nagrania. Może to się wiązać z wymianą paska napędowego. Istnieje możliwość wyboru systemu: F1 - normalny. F3 - w TURBO. Po dokonaniu tej czynności widoczne paski powinny mieścić się w sektorach. Klawisz RETURN powraca do menu magnetofonu. F6 - INFO Wyświetlenie informacji o wersji i autorze urządzenia. F7 - GAMES - Gry Wyświetlenie listy dodatkowych gier znajdujących się na cartridge'u. F8 - BASIC Wyjście do BASIC'a. Cartridge zostaje odłączony i powrót do niego jest możliwy jedynie poprzez naciśnięcie przycisku RESET. ← - CHANGE DEVICE - Zmień urządzenie Pozwala na zmianę bieżącego urządzenia na inne, spośród dostępnych. Po wyświetleniu planszy z dostępnymi urządzeniami, zostanie podświetlone i zaznaczone pole aktualnie używanego urządzenia, pod warunkiem, że zostanie znalezione. Zasada postępowania jest taka sama jak to opisano w rozdziale 2.1. @ - OPTIONS - Opcje CHANGE LANGUAGE - Zmień język - umożliwia zmienę języka z polskiego na angielski lub na odwrót. Po powrocie do menu głównego lub naciśnięciu przycisku RESET nastąpi zmiana języka. SD2IEC OPTIONS - Opcje SD2IEC działają tylko gdy jest wybrane SD2IEC i są szczegółowo opisane w kolejnym rozdziale. TEST - pozwala na dokładne przetestowanie podstawowych peryferii komputera. Szczegóły postępowania są opisane w rozdziale 8. BACK - Wstecz - powrót do menu głównego urządzenia.

Po wyborze urządzenia 8-11 nastąpi próba odczytu zawartości katalogu dyskietki. Podczas odczytu zostaną wyświetlone znajdujące się tam tytuły wraz z ich rodzajem, nazwą dyskietki i jej identyfikatorem. Rodzaj wszystkich plików, których rozmiar ma 0 bajtów zostanie oznaczony kolorem czerwonym, natomiast plików tylko do odczytu za pomocą małych liter. Z prawej strony pojawią się następujące informacje:

Podczas odczytu katalogu dyskietki mogą pojawić się komunikaty błędów DEVICE NOT FOUND - Brak urządzenia, INSERT DISK - Włóż dyskietkę lub READ ERROR - Błąd odczytu. Ostatni z nich oznacza błędny odczyt katalogu dyskietki, można ponowić próbę odczytu poprzez wybranie REFRESH - Odśwież klawiszem funkcyjnym F5 lub zmianą urządzenia na obecnie wybrane.

Poruszanie się po liście elementów dyskietki odbywa się tak jak wszędzie za pomocą klawiszy strzałek CRSR lub joysticka. Naciśnięcie klawiszy strzałek wraz z klawiszem SHIFT powoduje wybranie pierwszego lub ostatniego elementu, natomiast klawisze . i , przewijają listę tytułów o jedną stronę w odpowiednim kierunku. Aby uruchomić wybrany program podświetl jego nazwę i naciśnij klawisz RETURN lub FIRE. Teraz w zależności od KERNALa nastąpi ładowanie. W przypadku standardowego szybkość ta jest zwiększona do 15 razy. Uruchamiać można jedynie pliki z rozszerzeniem PRG, których długość nie przekracza 202 bloków oraz tych z autostartem. Jeśli w międzyczasie została wyjęta, zmieniona dyskietka lub wyłączona stacja dysków to pojawi się komunikat FILE NOT FOUND - Pliku nie znaleziono, INSERT DISK - Włóż dyskietkę lub DEVICE NOT FOUND - Brak urządzenia. Po wybraniu OK i w przypadku ostatniego wymienionego komunikatu wyświetli się menu z dostępnymi urządzeniami.

Oprócz rozszerzenia PRG istnieją inne oznaczone jako:

Jeśli katalog listowany został z SD2IEC mogą pojawić się następujące rozszerzenia:

Wybranie pierwszego elementu powoduje wyjście o jeden poziom do góry (działa tylko na SD2IEC) i odświeżenie listy plików katalogu dyskietki. W przypadku utraty komunikacji z bieżącym urządzeniem zostaniesz poproszony o zmianę urządzenia.

Menu stacji dysków oferuje:

F3 F5 F6 F7 F8 ← SPACE @ F3 - COPYING - Kopiowanie Umożliwia zrobienie kopii zapasowej plików dyskietki. Menu umożliwia kopiowanie z dyskietki na dyskietkę lub kasetę z weryfikacją lub bez. Szczegółowe postępowanie zostało opisane w rozdziale 6. F5 - REFRESH - Odśwież Służy do ponownego wylistowania katalogu dyskietki. Jeśli został zaznaczony jakiś plik do skopiowania, zostanie wyświetlony komunikat X FILE(S) MARKED. DO YOU WANT TO REFRESH? - Zaznaczono x plików. Czy chcesz odświeżyć? Taki sam komunikat pojawia się, gdy wybierzemy jakiś katalog, obraz dyskietki (D64, D71, D81, DNP) lub plik M2I. F6 - INFO Wyświetlenie informacji o wersji i autorze urządzenia. F7 - GAMES - Gry Wyświetlenie listy dodatkowych gier znajdujących się na cartridge'u. F8 - BASIC Wyjście do BASIC'a. Cartridge zostaje odłączony i powrót do niego jest możliwy jedynie poprzez naciśnięcie przycisku RESET. ← - CHANGE DEVICE - Zmień urządzenie Pozwala na zmianę bieżącego urządzenia na inne, spośród dostępnych. Po wyświetleniu planszy z dostępnymi urządzeniami, zostanie podświetlone i zaznaczone pole aktualnie używanego urządzenia, pod warunkiem, że zostanie znalezione. Zasada postępowania jest taka sama jak to opisano w rozdziale 2.1. SPACE - MARK/UNMARK - Zaznacz/Odznacz Dodaje lub usuwa z listy pliki PRG do skopiowania. Maksymalnie można dodać 99 pozycji. @ - OPTIONS - Opcje CHANGE LANGUAGE - Zmień język - umożliwia zmienę języka z polskiego na angielski lub na odwrót. Po powrocie do menu głównego lub naciśnięciu przycisku RESET nastąpi zmiana języka. SD2IEC OPTIONS - Opcje SD2IEC działają tylko gdy jest wybrane SD2IEC. Menu zawiera następujące opcje: CHANGE SD2IEC NUMBER - Zmień numer SD2IEC - zmiana numeru urządzenia. Po wybraniu tej opcji pojawią się znalezione urządzenia. Należy wybrać jedno z pól DEVICE NOT FOUND - Urządzenie nie znalezione i potwierdzić jego wybór klawiszem RETURN. Wybranie CANCEL - Anuluj powoduje powrót do poprzedniego menu. SAVE SETTINGS TO EEPROM - Zapisz ustawienia do EEPROMu - zapisz wybrany numer urządzenia w EEPROM-ie. Aby trwale zapamiętać nowy numer urządzenia należy skorzystać z tej opcji. Pierwsza opcja powoduje zmianę urządzenia do momentu resetu SD2IEC lub wyjęcia karty SD. Ta opcja odblokuje się bezpośrednio po zmianie numeru urządzenia. Może nastąpić niezapisanie ustawień i wtedy otrzymasz komunikat WARNING - FAILURE - Ostrzeżenie - Niepowodzenie. RESET SD2IEC - Zresetuj SD2IEC - uzyskujemy taki sam efekt jak po włączeniu komputera. BACK - Wstecz- powrót do menu dyskietki. TEST - pozwala na dokładne przetestowanie podstawowych peryferii komputera. Szczegóły postępowania są opisane w rozdziale 8. BACK - Wstecz - powrót do menu głównego urządzenia.

Urządzenie emulujące w pewnym stopniu stację dysków. Pozwala na odczyt i zapis plików bezpośrednio na karcie jak i w obrazach dyskietek. Umożliwia szybką zmianę dyskietek i do tego służą 2 przyciski umiejscowione z lewej strony cartridge'a. Podczas odczytu świeci zielona dioda LED, zapisu - czerwona i zielona czyli pomarańczowa, natomiast błąd sygnalizowany jest ciągłym miganiem na czerwono.

5.1. Przełączanie obrazów dyskietek.

Włączenie trybu przełączania dyskietek wymaga naciśnięcie jednego z dwóch przycisków (PREV NEXT), pod warunkiem, że w bieżącym katalogu znajduje się plik AUTOSWAP.LST. Ta opcja działa tylko z katalogu karty. Oznacza to, że po wejściu na dyskietkę, bez wcześniejszego wybrania trybu zmiany dyskietek, nie działa przełączanie.
Aby dokonać zmiany dyskietki wystarczy nacisnąć jeden z przycisków znajdujących się po lewej stronie obudowy SD-BOX'a. Zmiana dyskietki sygnalizowana jest mignięciem diody. Naciskanie tego samego przycisku powoduje przełączanie kolejnych dyskietek w kółko. Może się okazać, że nie wiemy która dyskietka jest obecnie wybrana, w takim przypadku aby powrócić na pierwszą należy nacisnąć jednocześnie dwa przyciski.

5.2. Tworzenie pliku przełączania dyskietek.

1. Utwórz nowy plik o nazwie AUTOSWAP.LST i otwórz go w dowolnym edytorze tekstowym.
2. Wpisz nazwy plików obrazów dyskietek, jedna nazwa w jednym wierszu.
3. Zapisz plik.

Przykład:

Barbarian2-1.d64
Barbarian2-2.d64

Nazwy nie powinny zawierać przerw oraz wraz z rozszerzeniem nie powinne być dłuższe niż 16 znaków.

Po wybraniu tej opcji zostanie wyświetlone menu kopiowania lub zostaniesz poproszony o wskazanie urządzenia zapisu - SELECT TARGET DEVICE - Wybierz urządzenie docelowe, tylko gdy urządzenie docelowe nie jest wybrane.

Menu zawiera następujące opcje:

Na kasetę można skopiować wszystkie pliki, których adres startowy wynosi 2048 lub jest od niego większy oraz rozmiar nie przekracza 202 bloków. Przy kopiowaniu na dyskietkę adres startowy nie ma znaczenia a jedynie rozmiar pliku. Po wybraniu kopiowania z menu dyskietki może pojawić się komunikat błędu - WARNING - NOT FILES MARKED - Nie zaznaczono plików - gdy nie zaznaczono żadnego pliku do skopiowania.

Aby zaznaczyć lub odznaczyć plik użyj klawisza SPACE. Opcja UNLOCK - Odblokuj - działa tylko podczas kopiowania z kasety na dyskietkę.

6.1. TAPE TO TAPE - Z kasety na kasetę.

Z kasety na kasetę możemy skopiować także zabezpieczone programy MICRUS COPY, TAPE PROTECTOR V1.5, !COPY ERROR, gdyż jest to idealna kopia wraz buforem magnetofonu. Kopiowanie działa na dowolnym KERNALu, nawet takim pozbawionym opcji wczytania w trybie normalnym.
Przed wybraniem rozpoczęcia kopiowania możesz zaznaczyć VERIFY - Weryfikuj - czyli sprawdzenie poprawności nagrania, działa ono tylko przy zapisie na kasetę.
Po rozpoczęciu kopiowania zostaniesz poproszony o włożenie kasety źródłowej i naciśnięciu klawisza PLAY w magnetofonie - COPYING - INSERT THE SOURCE TAPE AND PRESS PLAY ON TAPE.

Po pomyślnym załadowaniu nagrania naciśnij STOP w magnetofonie - PRESS STOP ON TAPE

i w zależności od ustawienia opcji weryfikacji, pojawi się komunikat

1. INSERT THE TARGET TAPE AND RESET COUNTER, PRESS RECORD&PLAY ON TAPE - Włóż kasetę docelowa i zresetuj licznik, naciśnij klawisze RECORD&PLAY - w magnetofonie dla opcji z weryfikacją
   
   
   
2. lub INSERT THE TARGET TAPE AND PRESS RECORD&PLAY ON TAPE - Włóż kasetę docelowa i naciśnij klawisze RECORD&PLAY - w magnetofonie bez opcji weryfikacji.
   
   
   

Naciśnięcie klawisza RUN/STOP wyświetli komunikat o niekompletnym dokonaniu procesu nagrania wraz z opcją jego ewentualnego powtórzenia - SAVING INCOMPLETE - DO YOU WANT TO SAVE AGAIN? - Zapis niekompletny - Chcesz zapisać ponownie?

Wybranie YES - Tak powoduje wyświetlenie poprzedniego komunikatu, natomiast NO - Nie informuje o przerwaniu kopiowania przez użytkownika - SAVING ABORTED.

Podczas nagrywania widać czarno-niebieskie paski. Program uznaje dokonanie całkowitego nagrania, gdy po jego zakończeniu wciśnięte są klawisze RECORD&PLAY. W przeciwnym wypadku otrzymamy komunikat o niekompletnym zapisie. Po zakończeniu zapisu naciśnij klawisz STOP - PRESS STOP ON TAPE - w magnetofonie i zostaniesz poproszony o włożenie kasety źródłowej itd.
Wybierając opcję a z weryfikacją, zostaniesz poproszony o przewinięcie kasety do pozycji licznika 000 i naciśnięciu PLAY - VERIFYING - REVIND TAPE TO 000 AND PRESS PLAY ON TAPE.

Tym razem naciskając RUN/STOP, tak jak i poprzednio spowodujemy przerwanie weryfikacji i otrzymamy komunikat - WARNING - VERIFYING ABORTED - Ostrzeżenie - Przerwano weryfiację.

Podczas samego sprawdzenia poprawności nagrania, jest ono wtedy, gdy wszystkie bajty po znalezieniu tytułu zgadzają się z tymi nagranymi.
Możesz się spotkać z błędem weryfikacji - WARNING - VERIFY ERROR. Występuje on wówczas, gdy choćby jeden z bitów różni się od pierwowzoru.

6.2. TAPE TO DISK - Z kasety na dyskietkę.

Tak jak i poprzednio działa na dowolnym KERNALu i umożliwia zapis zabezpieczonych programów (MICRUSCOPY 1 - 3 oraz Tape Protector v1.5).
Umieszczamy kasetę w magnetofonie, wczytujemy jakiś program i po jego wczytaniu nastąpi próba zapisu na dyskietce. W przypadku nie zaznaczenia opcji UNLOCK - Odbezpiecz i poprawnym wczytaniu, rozmiar zapisanego pliku zależy, od tego czy został on zakwalifikowany jako nie posiadający zabezpieczenia - PROTECTED NONE - Ochrona Brak. Odczyt niecałego bufora magnetofonu spowoduje wydłużenie pliku o około 2 bloki i dodanie go do zapisanego pliku. Gdy bufor jest poprawnie odczytany i nie posiada zabezpieczenia, zostaje zapisany sam program. W przeciwnym przypadku zostanie dodatkowo dodany bufor magnetofonu oraz program umożliwiający uruchomienie zapisanego pliku. Zaznaczenie UNLOCK - Odbezpiecz - umożliwi podjęcie próby usunięcia zabezpieczenia, gdy zostanie ono zidentyfikowane. Jednak nie zawsze może nastąpić zapis, zwłaszcza gdy program usuwający zabezpieczenie jest błędnie odczytany. Wtedy masz możliwość zdecydować jak zapisać taki plik. Pojawi się następujące menu Unknown protection - Nieznana ochrona umożliwiające:

HEX PREVIEW - podgląd hex:

$0350 - zawartości bufora magnetofonu,
$0801 - programu usuwającego zabezpieczenie,
BACK - Wstecz - powrót do poprzedniego menu.

SAVE (NORMAL) - Zapisz (normalnie) - zapis bez bufora magnetofonu,
SAVE (SECURE) - Zapisz (z zabezpieczeniem) - zapis wraz z buforem magnetofonu i programem umożliwiającym uruchomienie go,
CANCEL - Anuluj - przerwanie zapisu oraz kopiowania.

W przypadku przerwania wczytywania podczas ładowania danych programu poprzez naciśnięcie klawisza RUN/STOP, STOP w magnetofonie lub programowego zatrzymania wczytywania (zwykle powodem tego jest skasowanie programu), masz możliwość zapisu informacji o nagraniu. Ten komunikat pojawia się także, gdy nastąpił błędny odczyt - LOAD ERROR. Menu umożliwia:

SAVE INFORMATIONS & DATA - Zapisz informacje i dane - zapisuje wczytane dane, pierwszą linię programu oraz adresu końca ładowania pliku,
SAVE INFORMATIONS - Zapisz informacje - zapisuje tylko pierwszą linię programu oraz adres końca ładowania pliku,
SAVE DATA - Zapisz dane - zapisuje tylko wczytane dane,
SKIP - Pomiń - pomija zapis i kontynuuje wczytywanie,
CANCEL - Anuluj - przerywa kopiowanie.

Dane zostaną zapisane pod identyczną nazwą za wyjątkiem pierwszego znaku zmienionego na wykrzyknik. Plik z informacją zostanie zapisany pod identyczną nazwą jak ta na kasecie o rozmiarze 1 bloku.

Przykład:

10 SYS2016
0 PRINT"37635"

Plik zostanie zapisany pod identyczną nazwą jak ta na kasecie o rozmiarze 1 bloku. Opcja ta jest przydatna, gdy wymagany jest potrzebny plik i prawdopodobnie znajduje się na innej dyskietce do skompletowania gier lub programów tej kasety. Znając pierwszą linię programu oraz adres końca ładowania można szybko sprawdzić czy plik z innej kasety jest tym o który nam chodzi.

Podczas zapisu na dyskietkę mogą wystąpić następujące komunikaty błędów:

DEVICE NOT FOUND - Brak urządzenia - nie znaleziono wybranego urządzenia, gdyż jego zasilanie zostało odłączone, włącz urządzenie, odczekaj chwilę i ponów próbę zapisu.


INSERT DISK / DRIVE NOT READY - Brak dyskietki - umieść dyskietkę na którą chcesz zapisać.


DISK FULL - dyskietka nie posiada wystarczającej ilości miejsca na zapisanie tego pliku, umieść inną dyskietkę lub zmień jej obraz na następny.


FILE EXISTS - Plik istnieje - istnieje już plik o takiej nazwie. To podmenu zawiera opcje:

RENAME - Zmień nazwę - każdy plik musi mieć inna nazwę.
Zostanie wyświetlone nowe podmenu zawierające:



CURRENT - Obecna - bieżąca nazwa pliku.
NEW - Nowa - nowa (zmieniona) nazwa pliku.
SAVE - Zapisz - zapisanie pliku pod nową nazwą.
CANCEL - Anuluj - powrót do menu FILE EXISTS.

Aby zmienić nazwę wybierz pole NEW - Nowa, naciśnij RETURN, wprowadź ją i potwierdź raz jeszcze klawiszem RETURN.

OVERWRITE - Nadpisz plik - zastąpienia istniejącego pliku nowym.



SKIP - pominięcia zapisania pliku pod istniejącą już nazwą na dyskietce.
CANCEL - Anuluj - powrót do menu magnetofonu.

6.3. DISK TO TAPE - Z dyskietki na kasetę.

Zapis działa na dowolnym KERNALu. Pojawi się identyczne menu jakie zostało opisane na początku tego rozdziału. Po poprawnym odczycie zostaniesz poproszony o naciśnięcie klawiszy PLAY i RECORD w magnetofonie - SAVING - PRESS PLAY&RECORD ON TAPE. Naciśnięcie klawisza RUN/STOP spowoduje identyczny efekt jak opisano to w rozdziale 6.1.

Podczas kopiowania mogą wystąpić następujące komunikaty błędów:

FILE NOT FOUND - Pliku nie znaleziono.
INCORRECT INITIAL ADDRESS - Niewłaściwy adres początkowy pliku.

Dodatkowo zostanie wyświetlone menu z 4 opcjami:

RETRY - Ponów - ponów odczyt nie znalezionego pliku.
SKIP - Pomiń - pomiń ten plik.
SKIP ALL - Wszystkie - pomiń wszystkie pliki, które nie da się skopiować lub nie zostały znalezione.
CANCEL - Anuluj - przerwij kopiowanie i powróć do menu stacji dysków.

Opcja RETRY - Ponów - jest zablokowana gdy adres początkowy jest mniejszy niż 2048. Po zakończeniu kopiowania zostaniesz poproszony o naciśnięcie klawisza STOP w magnetofonie - PRESS STOP ON TAPE.

Gdy wybrana jest opcja zapisu wraz z weryfikacją zostaniesz poproszony o zresetowanie licznika magnetofonu i naciśnięcie klawiszy RECORD i PLAY - SAVING - RESET TAPE COUNTER AND PRESS RECORD&PLAY ON TAPE.

Po pomyślnym zapisaniu należy przewinąć kasetę do pozycji licznika 000 i nacisnąć klawisz PLAY - VERIFYING - REWIND TAPE TO 000 AND PRESS PLAY ON TAPE.

Niepowodzenie zapisu lub weryfikacji sygnalizowane jest identycznymi komunikatami jak to opisano w rozdziale 6.1.

6.4. DISK TO DISK - Z dyskietki na dyskietkę.

Po zaznaczeniu plików nastąpi odczyt i zapis na dyskietki. Tak jak i w poprzednich podrozdziałach mogą pojawić się identyczne komunikaty błędów.

6.4.1. Kopiowanie w obrębie jednej stacji dysków.

1. Zaznacz pliki które chcesz skopiować.
2. Naciśnij klawisz F3 oraz ustaw TARGET DEVICE - Urządzenie docelowe - na identyczny numer jak ten z którego odczytujesz (8 - 11).
3. Wybierz BEGIN COPY - Rozpocznij.
4. Otrzymasz komunikat informujący o umieszczeniu dyskietki źródłowej - czyli tej z której chcesz kopiować oraz opcję kontynuacji naciskając RETURN lub przerwania operacji klawiszem RUN/STOP - INSERT THE SOURCE DISK TO THE DRIVE X. PRESS RETURN TO CONTINUE OR RUN/STOP TO CANCEL.
   
   
   
5. Nastąpi odczyt i po jego zakończeniu zostaniesz poproszony o umieszczenie dyskietki docelowej i potwierdzenie lub anulowanie zapisu - INSTERT THE TARGET DISK TO THE DRIVE X. PRESS RETURN TO CONTINUE OR RUN/STOP TO CANCEL.
   
   

Podczas odczytu i zapisu mogą wystąpić komunikaty błędów jakie zostały opisane w podrozdziałach 6.2 i 6.3.

Po wybraniu i uruchomieniu pliku z rozszerzeniem SID nastąpi załadowanie pliku i wyświetlenie następujących informacji:

Po zakończeniu wczytywania nastąpi automatyczne odtworzenie utworu oraz pojawi się menu:

Numer domyślnie odtwarzanego utworu - SONG - nie zawsze wynosi 1.
Powstały dwie wersje układów SID - 6581 oraz 8580 w kilku rewizjach i posiadały następujące różnice:

1. głośniejsze przebiegi na 8580 co niekiedy powoduje całkowite ich niesłyszenie na 6581,
2. wewnętrzne poziomy komparatora cyfrowego w 8580 są tak małe, że wymagają sporych sztuczek programowych aby były słyszane,
3. filtr analogowy obydwu układów ma zupełnie inne właściwości.

Pole określające wersję układu SID może zawierać:

Komputer Commodore 64 był produkowany w dwóch wersjach: PAL oraz NTSC. Tak jak w przypadku pola CHIP, pole SYSTEM określa rodzaj komputera na 4 sposoby.

Gdy odtwarzany jest utwór w formacie PSID, można poprawnie go zagrać beż względu na wersję na jaką jest on przeznaczony, poprzez przeliczenie opóźnień, gdy jest to niezbędne. Wyjątek stanowią utwory odgrywanie na innej wersji komputera posiadające ustawiany na sztywno czas pomiędzy kolejnymi wywołaniami odtworzenia. W przypadku utworu w formacie RSID nie ma takiej możliwości i powoduje to zbyt wolne lub zbyt szybkie odtwarzanie, gdy użyty komputer jest w innym systemie niż zalecany.

Adres inicjalizacji określa miejsce wywołania utworu do odtwarzania. To pole może także zawierać słowo BASIC. Oznacza ono utwory napisane z wykorzystaniem języka BASIC i dotyczą jedynie SIDów w formacie RSID.

Adres odtwarzania wyznacza miejsce, które należy wywołać 50 lub 60 razy na sekundę, aby cokolwiek zostało zagrane. Dotyczy to tylko SIDów w formacie PSID, RSIDy po inicjalizacji grają same i ich adres odtwarzania wynosi 0.

SID 2 i 3 określa adresy pod jakimi muszą znajdować się dodatkowe układy. Ich brak wywołuje dość nieprzyjemne brzmienie dźwięku dla melodii, które tego wymagają.

PSID/RSID oznacza rodzaj pliku z samplami lub dodatkowo odtwarzający efekty np. mowę lub dźwięk instrumentu.

FREEMEM wyznacza nieużyty obszar pamięci przez odtwarzacz. Pierwsza liczba oznacza numer pierwszej niemodyfikowanej strony pamięci a druga liczba oznacza ilość tych stron. Wartość $00 $00 informuje o braku modyfikacji pamięci przez odtwarzacz. Innymi słowy można użyć całej pamięci od komórki $0400 - 1024 do $d000 - 53248 za wyjątkiem obszaru podanego w MEM.

Adresy INIT, PLAY, MEM i SIZE są podane w formacie szesnastkowym.

SID zawierający kilka utworów powoduje automatycznie wybranie przycisku NEXT, w przeciwnym przypadku jest to przycisk STOP.
Gdy wybrany jest PSID można bez ograniczeń poruszać się po menu. Jego odtwarzanie sygnalizuje szary pasek. Dla RSIDów jest to rozwiązane nieco inaczej. Podczas grania utworu można zmienić jego numer po uprzednim jego zatrzymaniu - dotyczy to sytuacji gdy jest więcej niż jeden utwór. W przeciwnym wypadku pojawi się komunikat PRESS RESET TO EXIT - Aby zakończyć odtwarzanie naciśnij reset.

Zazwyczaj podczas odtwarzania RSIDa zawierającego kilka utworów istnieje możliwość jego zatrzymania po naciśnięciu klawisza RETURN. Istnieją jednak wyjątki od tej reguły i wtedy pojawia się komunikat PRESS RESET TO STOP - Aby zatrzymać naciśnij reset.

Dotyczy to tylko plików nie napisanych w BASICu. Dla plików napisanych w BASICu należy odczekać aż zakończy się granie melodii i dopiero wtedy można wybrać inną, a naciśnięcie przycisku RESET podczas jej grania spowoduje opuszczenie odtwarzacza.

Po wybraniu przycisku CLOSE może nastąpić ponowne odczytanie listy plików i ewentualny reset urządzenia oraz powinien być zaznaczony ostatnio wybrany plik.

Umożliwia sprawdzenie następujących peryferii komputera:

Klawiatura Joysticki Wiosełka Mysz Dźwięk Obraz Pamięć RAM Pamięć ROM KEYBOARD - Klawiatura Po wyświetleniu klawiatury należy naciskać te klawisze, które działają niepewnie. Naciśnięte klawisze są oznaczone kreska pod nimi. Jednocześnie można testować tylko jeden klawisz. Użycie joysticka podłączonego po 1 portu podczas sprawdzania klawiatury spowoduje jej zignorowane. Wyjątkiem od tej reguły jest sprawdzenie niezależnie działającego klawisza [restore]. Test klawiatury pozwala określić poprawność działania portów układu CIA 1. Zakończenie testów i powrót do poprzedniego menu następuje po naciśnięciu klawisza SPACE. JOYSTICS - Joysticki Umożliwia sprawdzenia poprawności działania joysticków. Jednocześnie można testować obydwa porty. Po skierowaniu drążka w wybranym kierunku lub naciśnięciu przycisku FIRE, odpowiednia strzałka lub kółko wybranego kontrolera powinno zmienić kolor z szarego na biały i takie pozostać, aż do kolejnej zmiany. Szybka naprzemienna zmiana koloru strzałek bez zmiany kierunku oznacza niepewne działanie kontrolera i najprawdopodobniej wymaga jego wyczyszczenia. Miganie koła może oznaczać wybranie trybu AUTOFIRE. Naciskanie przycisków myszek lub wiosełek powoduje pokazanie niewłaściwych kierunków joysticka lub przycisku FIRE. Zakończenie testów i powrót do poprzedniego menu następuje po naciśnięciu klawisza SPACE. PADDLES - Wiosełka Sprawdzenie poprawności polega na kręceniu pokrętłami oraz naciskaniu przycisków. Jednocześnie jest możliwe testowanie dwóch wiosełek posiadających po dwa pokrętła oraz po dwa przyciski. Liczby obok liter X i Y testowanego kontrolera powinny pokazywać jednakowe wartości aż do momentu przekręcenia pokrętła. Wartość 0 wyznacza maksymalne przekręcenie pokrętła w lewo a wartość 255 maksymalne przekręcenie pokrętła w prawo. Miganie kółek oznaczających przyciski oznacza ich niepewne działanie. Zakończenie testów i powrót do poprzedniego menu następuje po naciśnięciu klawisza SPACE. MOUSE - Mysz Jednocześnie można testować dwie myszki. Przesuwanie myszki powinno płynnie zmieniać położenie krzyżyka w poruszanym kierunku a o jego położeniu informują liczby pod ramką testowanej myszki. Naciskane przyciski powinny działać pewnie. W przeciwnym wypadku należy przeczyścić rolki oraz sprawdzić przyciski. Obsługiwane są myszki wykorzystujące wejścia potencjometryczne jak np. Commodore 1351, MicroMys i zgodne z nimi. Próba testu myszek od Amigi lub Atari ST spowoduje wyświetlenie błędnych informacji, a jeśli taka myszka będzie podłączona do PORTU 1 to dodatkowo zablokuje działanie klawiatury. Zakończenie testów i powrót do poprzedniego menu następuje po naciśnięciu klawisza SPACE. AUDIO - Dźwięk Testuje 3 kanały dźwiękowe układu SID. Powinien być słyszany dźwięk dla każdego kanału. Przerwanie testu i powrót do poprzedniego menu następuje po naciśnięciu klawisza SPACE. VIDEO - Obraz Wyświetla na czarnym tle poziome pasy we wszystkich dostępnych kolorach. Pozwala to na dostosowanie nasycenia obrazu. Powrót do poprzedniego menu następuje po naciśnięciu klawisza SPACE. RAM MEMORY - Pamięć RAM Podczas testu sprawdzane są 64KB pamięci za wyjątkiem komórek 0 i 1, które są portami mikroprocesora. Wystąpienie błędu spowoduje przerwanie testu i wyświetlenie numeru komórki pamięci - ERROR IN xxxxx - Błąd w xxxxx. Po zakończeniu testu naciśnij klawisz SPACE. ROM MEMORY - Pamięć ROM Test sprawdza sumę CRC znaków graficznych - CHAR, interpretera BASIC'a oraz KERNAL'a. Wystąpienie błędu sygnalizuje komunikat CRC ERROR - Błąd CRC. W przypadku KERNAL'a i poprawnym wykonaniu jego testu pojawi się jego nazwa lub w przeciwnym razie UNKNOWN. Po zakończeniu testu naciśnij klawisz SPACE.

BACK - Wstecz - powraca do menu wybranego urządzenia.

Poniżej przedstawiono różnice względem poprzedniej wersji instrukcji - 1.17 dodając/zamieniając lub usuwając z niej określone fragmenty.

3. DATASSETTE - magnetofon kasetowy.

(...) Po znalezieniu tytułu możemy także wyświetleniu informacji o znalezionym pliku możesz otrzymać komunikat WARNING - INCORRECT INITIAL ADDRESS - Niewłaściwy adres poczatkowy.

(...) Dodatkowo pola wskazujące adres początku lub końca będą w kolorze czerwonym.
(...) Podczas wczytywania, wyszukiwania lub wyświetlenia informacji istnieje możliwość jego przerwania za pomocą klawisza RUN/STOP, co sygnalizowane jest komunikatem WARNING - LOADING ABORTED - Ostrzeżenie - Przerwano ładowanie odczyt.

(...) Spowoduje to zatrzymanie ładowania oraz poinformowanie o błędzie odczytu - WARNING - LOAD ERROR - Ostrzeżenie - Błąd ładowania odczytu. F5 - HEAD FIT - Ustawianie głowicy

6.2. TAPE TO DISK - Z kasety na dyskietkę.

(...) Numer domyślnie odtwarzanego utworu - SONG - nie zawsze jest tym o numerze wynosi 1.
Były Powstały dwie wersje układów SID - 6581 oraz 8580 i miały następujące w kilku rewizjach i posiadały następujące różnice:

(...) SID 2 i 3 określa adresy pod jakimi muszą znajdować się dodatkowe układy. Ich brak wywołuje dość nieprzyjemne brzmienie dźwięku dla melodii, które tego wymagają.

(...) FREEMEM wyznacza nieużyty obszar pamięci przez odtwarzacz. Pierwsza liczba oznacza numer pierwszej niemodyfikowanej strony pamięci a druga liczba oznacza ilość tych stron. Wartość $00 $00 informuje o braku modyfikacji pamięci przez odtwarzacz. Innymi słowy można użyć całej pamięci od komórki $0400 - 1024 do $d000 - 53248 za wyjątkiem obszaru podanego w MEM.

(...) Podczas wybrzmiewania grania utworu można go zmienić jego numer po uprzednim jego zatrzymaniu - dotyczy to sytuacji gdy jest więcej niż jeden utwór.

(...) Ten komunikat pojawia się dla wszystkich RSIDów zawierających tylko jeden utwór beż względu na rodzaj startu.

8. System diagnostyczny.

KEYBOARD - Klawiatura

(...) Podczas skanowania klawiatury sprawdzane jest także użycie joysticka podłączonego po 1 portu i jest ono ignorowane, gdy jednocześnie użyty jest joystick Użycie joysticka podłączonego po 1 portu podczas sprawdzania klawiatury spowoduje jej zignorowane.

JOYSTICS - Joysticki

(...) Myszka lub wiosełka nie są obsługiwanie i sterowanie nimi pokazuje przypadkowe wskazania Naciskanie przycisków myszek lub wiosełek powoduje pokazanie niewłaściwych kierunków joysticka lub przycisku FIRE.

PADDLES - Wiosełka (cały)

MOUSE - Mysz (cały)